در این کتاب به تغییرات نقش زن و خانواده در طول تاریخ پرداخته شده است و از ماقبل تاریخ این نقش بررسی شده است.

 

در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، محمدحسن خان اعتمادالسلطنه که تحصیل کرده‌ی اروپا بود دست به کار جالبی زد و با همکاری میرزا محمدحسین فروغی (ذکاءالملک اول) سه جلد کتاب در شرح احوال زنان تألیف کرد که هنوز هم مورد استفاده‌ی اهل تحقیق است. این سه مجلد شامل شرح حال زنان مشهوری بود که از کتاب‌های عربی، فرانسه و روسی نقل شده بودند.

خانواده، اوّلین و کوچک ترین نهادی است که افراد در آن، ارتباط با دیگران را تجربه می کنند و علاوه بر آغاز ارتباط با اعضای دیگر خانواده، چگونگی ارتباط با دیگر افراد اجتماع را نیز فرا می گیرند. همان گونه که در خانواده، بنیان های اساسی شخصیت انسان ها شکل می گیرد، نوع تعامل آنان با دیگران در آینده هم در همین جا مشخص خواهد شد. این که انسان ها در آینده، شخصیتی متعادل و آرام داشته باشند یا شخصیتی ناآرام و پرخاشگر، با دیگر افراد جامعه ارتباط موفقی داشته باشند و یا ناموفق، همه و همه در محیط آغازین ارتباط (یعنی خانواده)، ظهور و بروز خواهد یافت. البته عوامل مهم دیگری چون: وضعیت وراثت و محیط های طبیعی نیز در این شکلگیریِ نوع شخصیتی افراد دخیل هستند؛ امّا نقش خانواده در این میان، برجسته تر است.

 

تاريخ، مطالب فراواني از زن و مسائل مربوط به او در سينه ي خود ثبت کرده است. مروري کوتاه بر صفحات تاريخ اين نکته را روشن مي کند که بخش قابل توجهي از فرازهاي برجسته و جنجالي تاريخ بشر، بر محور آفرينش، شخصيت، انسانيت و مسئوليت زن شکل گرفته است.

 

به تعبير ديگر، وجود زن هميشه، بحث انگيز بوده است به طوري که اقوام و ملت ها، هر کدام متناسب با ايمان و اعتقادشان رفتار ويژه اي با اين موجود داشته اند که اين نوع برخوردها، نمايان گر ميزان اعتقاد و اعتماد آنان به شخصيت و منزلت زن مي باشد. ديدگاه ها درباره ي زن و جايگاه او در نظام انساني آن اندازه متفاوت است که جمع بندي آنها کاري بس دشوار است. يکي زن را موجودي سر تا پا ظلمت و شرارت مي داند و ديگري او را لمعه اي از نور و معنويت. گروهي معتقدند زن براي خدمت به مرد آفريده شده و دسته ديگر گفته اند مرد بايد در خدمت زن باشد. جمعي بر اين اعتقاد بودند که او مايه ي ننگ است و بايد وي را از حوزه ي زندگي خانوادگي حذف کرد که اين تفکر مربوط به دوران جاهليت است؛ همان مردمي که زن را «حشرات الارض» لقب مي دادند و کشتن و از ميان برداشتن او را افتخار مي پنداشتند.

 

روزي براي اين که از خانه به داخل کوچه نيايد پايش را مي شکستند و به او عنوان پاشکسته مي دادند و زماني هم براي اثبات پاداشتن نه تنها کوچه و خيابان و محله و شهر را در نورديد بلکه ميدان دار عرصه هاي نمايش و نمايش گاه ها و ستاره ي درخشان فيلم ها و سينماها شد.

 

زماني او را در لباسي محکم و نفوذناپذير پيچيده مادام العمر در پستوي خانه ها زنداني مي شد و هنگامي هم اين لباس ها را با تيغ تجدد دريد و حصارها را با تيشه ي تمدن بريد و با بدني برهنه و عريان در مجامع عمومي ظاهر شد به تخريب ديوار خانه و خانواده اکتفا نکرده، ديوار عفت و حياء را نيز خراب کرد. گاهي وجودش مايه ي شرمساري محسوب مي شد و هنگامي هم حضورش موجب لطافت و کاستن از سختي ها....

 

فصل اول- زن و خانواده در دوران ماقبل تاریخ

فصل دوم- زن و خانواده در بابل، از دوره‌ی حمورابی تا بخت‌النصر

فصل سوم- ازدواج در آتن

فصل چهارم- زن و خانواده رومی در دوران آوگوستوس

فصل پنجم- شوالیه‌گری، زن، خانواده و عشق

فصل ششم- زن و خانواده

فصل هفتم- زن و خانواده در چین و خاور دور

فصل هشتم- زن و خانواده در قرن هجدهم اسلامی عثمانی

فصل نهم- زن و خانواده و آداب و رسوم

فصل دهم- مناسبات و رفتار حضرت محمد (ص) با همسرانش

فصل یازدهم- شرکت زن‌های صفویه در جنگ

فصل دوازدهم- عقدکنان در فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان

کتابنامه

فهرست نام‌ها

فهرست کشورهاٰ، قبایل، معابد، ادیان و جزایر

فهرست کتب و نشریات

image hover
کتاب زن و خانواده در مسیر تاریخ اثر اسماعیل جسیم